مایکروسافت چگونه به یکی از ارزشمندترین کمپانی‌های جهان تبدیل شد؟

همین چند سال قبل، اگرچه مایکروسافت همچنان شرکتی بزرگ و بسیار سود آور بود، اما در زمینه‌ی فناوری‌های نوین مانند موتورهای جستجو، تبلیغات آنلاین و پردازش ابری حرفی برای گفتن نداشت. در بازه ده سال منتهی به پایان سال ۲۰۱۲، ارزش سهام مایکروسافت فقط ۳ درصد رشد داشت. اما حالا اوضاع برای این کمپانی کاملاً فرق کرده است و همه چی بر وفق مراد است. مایکروسافت و اپل مشغول رقابت تنگاتنگی برای گرفتن مقام با ارزش‌ترین کمپانی جهان هستند و ارزش هر دو کمپانی در حال حاضر حدود ۸۵۰ میلیارد دلار است. سؤالی که در این جا مطرح می‌شود، این است که مایکروسافت چگونه توانست به این موفقیت برسد؟

بهره‌گیری از نقاط قوت

برای موفقیت اخیر مایکروسافت‌ می‌توان به ارائه توضیح مختصر و مفید یا توضیحات مفصل پرداخت. توضیح مختصر و مفید این است که مایکروسافت برخلاف دیگر رقبای خود، بی حاشیه و سروصدا کار خود را انجام می دهد. به‌عنوان مثال، سهام‌داران اپل درمورد کاهش فروش گوشی های آیفون ابراز نگرانی کرده اند. فیسبوک و گوگل همواره هدف انتقادهای فراوانی برای نحوه‌ی کسب و کارشان و نقض حریم خصوصی کاربران قرار می‌گیرند.

اما اگر بخواهیم پاسخ دقیق‌تری برای علت موفقیت مایکروسافت ارائه دهیم، باید بگوییم که این شرکت خود را در گذشته محصور نکرد و رو به استفاده از مهم‌ترین نقاط قوت خود کرد. این شرکت از صنعت گوشی‌های هوشمند خارج شد ولی در عوض به‌صورت همه‌جانبه به سمت پردازش ابری گام برداشت و تصمیم گرفت عمدتا به‌عنوان ارائه‌کننده تکنولوژی برای کسب‌وکارهای مختلف حرکت کند.

در سال ۲۰۱۴ که ساتیا نادلا به عنوان مدیرعامل مایکروسافت‌ انتخاب شد، او تصمیم گرفت در این راستا حرکت کند و از آن زمان تا حالا، قیمت سهام این شرکت حدود ۳ برابر شده است.

سرمایه‌گذاری در فضای ابری

در سال ۲۰۱۰، ۴ سال بعد از اینکه آمازون وارد بازار فضای ابری شده بود، مایکروسافت هم نسبت به عرضه نخستین سرویس ابری خود اقدام کرد. اما طبق نظر کارشناسان، مایکروسافت در سال ۲۰۱۳ بالاخره توانست سرویسی عرضه کند که با سرویس آمازون قابل مقایسه باشد.

حتی در آن زمان، فضای ابری فقط یک کسب‌وکار جانبی برای این شرکت بود. در این دوران، توجه اصلی مایکروسافت عمدتا معطوف به سیستم‌عامل ویندوز بود که در دوران کامپیوترهای شخصی، ثروت و قدرت زیادی را برای این شرکت به ارمغان آورده بود. بعد از این که ساتیا نادلا جایگزین مدیر کهنه‌کار یعنی استیو بالمر شد، جهت حرکت مایکروسافت دگرگون شد.

آقای نادلا، اولویت اول این شرکت را فضای ابری اعلام کرد و حالا سرویس ابری مایکروسافت‌ به رقیبی قدرتمند برای آمازون تبدیل شده است. علاوه بر این، مایکروسافت‌ نسخه ابری برنامه‌های معروفی مانند Word، Excel و PowerPoint را به‌عنوان Office 365 معرفی کرد. با این کار، مایکروسافت توانست در مقابل سرویس‌های آنلاین شرکت‌هایی مانند گوگل، حرف زیادی برای گفتن داشته باشد.

در ابتدا، این رویکرد درآمد چندان چشمگیری نداشت، ولی در سال منتهی به ماه ژوئن، درآمد مایکروسافت با رشد ۱۵ درصدی، به ۱۱۰ میلیارد دلار و سود عملیاتی این شرکت هم با رشد ۱۳ درصدی، به ۳۵ میلیارد دلار رسیده است. «دیوید یوفی» (David Yoffie)، استاد دانشکده کسب‌وکار هاروارد، در این رابطه می‌گوید: «اصلی‌ترین کاری که ساتیا نادلا انجام داد، تمرکز همه‌جانبه بر روی فضای ابری بوده است. او با این کار، مایکروسافت را در مسیری به سوی آینده روشن قرار داد.»

فاصله گرفتن از بخش‌های شکست خورده

وقتی که مایکروسافت در سال ۲۰۱۳ بخش موبایل نوکیا را خریداری کرد، آقای بالمر این خرید را به‌عنوان «قدمی مهم برای حرکت به سمت آینده» توصیف کرد. دو سال بعد، آقای نادلا گفت که ارزش نوکیا ۷.۶ میلیارد دلار کاهش یافته، تقریباً تمام مبلغی که برای خرید آن خرج شده، و ۷۸۰۰ کارمند مربوط به این بخش هم اخراج شدند.

مایکروسافت دیگر نمی‌خواهد با مهم‌ترین شرکت‌های حوزه گوشی‌های هوشمند مانند اپل و سامسونگ رقابت کند. در عوض، این شرکت تمرکز اصلی خود را معطوف به توسعه اپلیکیشن‌ها و دیگر نرم‌افزارها برای کسب‌وکارهای مختلف کرده است.

از جمله بخش‌های مایکروسافت که با افراد معمولی سروکار دارد، بخش مربوط به ایکس باکس است که اگرچه درآمد ۱۰ میلیارد دلاری را برای این شرکت به ارمغان می‌آورد، ولی این رقم کمتر از ۱۰ درصد از درآمد این شرکت محسوب می‌شود.

یکی از مهم‌ترین بخش‌های این شرکت، سرویس فضا و پردازش ابری «آژور» (Azure) است که کسب‌وکارهای مختلفی از آن استفاده می‌کنند و توسعه‌دهندگان نرم‌افزار هم از این پلتفرم برای توسعه‌ی اپلیکیشن‌های مختلفی بهره می‌برند؛ می‌توان آن را به‌نوعی سیستم‌عامل ابری در نظر گرفت.

عمده خریدهایی که آقای نادلا انجام داده، با هدف ارائه خدمات بیشتر برای کسب‌وکارها و توسعه‌دهندگان بوده است. در سال ۲۰۱۶ این شرکت، لینکدین که یک شبکه اجتماعی مبتنی بر روابط تجاری است، با پرداخت مبلغ ۲۶.۲ میلیارد دلار خریداری کرد. در سال جاری، مایکروسافت برای خرید گیت‌هاب که پلتفرم مختص برنامه‌های متن‌باز است و بیش از ۲۸ میلیون برنامه‌نویس از آن استفاده می‌کنند، ۷.۵ میلیارد دلار پرداخت کرد.

تغییر فرهنگ سازمانی

مایکروسافت تحت رهبری آقای نادلا، دیگر مانند گذشته فضای بسته‌ای ندارد و ویندوز هم دیگر مرکز ثقل این شرکت به شمار نمی آید. نرم‌افزارهای مایکروسافت نه‌تنها در macOS اپل، بلکه در دیگر سیستم‌عامل‌ها هم اجرا می‌شوند. روزی روزگاری مایکروسافت اصلاً با نرم‌افزارهای رایگان و متن‌باز میانه‌ای نداشت، ولی حالا این شرکت، چنین مفاهیمی را پذیرفته است.

با توجه به عملکرد مالی و قیمت سهام این شرکت، به نظر می‌رسد که رویکرد آقای نادلا کاملاً موفقیت‌آمیز بوده است. یکی از اساتید دانشکده کسب‌وکار دانشگاه MIT در رابطه با موفقیت مایکروسافت می‌گوید: «دیدگاه قدیمی مبتنی بر ویندوز، نوآوری‌ها را در نطفه خفه می‌کرد. اما حالا فرهنگ سازمانی این کمپانی به طور کلی تغییر کرده و مایکروسافت دوباره به یک مکان هیجان‌انگیز برای کارکنان خود بدل شده است.»